Halil İnalcık hocamız tarih konusunda yaşayan en büyük efsanelerimizden biri. Özellikle Osmanlı tarihi üzerine yaptığı çalışmalarla sayısız değerli eseri tarih literatürümüze kazandıran İnalcık, yapıtlarındaki kaynak titizliği ve detaylı bilgi farkıyla da konusunda en otoriter isimlerden biri durumunda.
Koca bir çınar gibi yapıt vermeye, etkinliklerde bilgilerini paylaşmaya devam eden hocamızın en ilgimi çeken çalışmalarından biri “The Survey of Istanbul 1455” adlı İngilizce çalışması oldu. Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethinden sonra şehirde nüfusu artırma yönünde de çalışmalar yapılır. 1455 yılında İstanbul’da Galata başta olma üzere belli bölgelerdeki kitleyi analiz eden (hanelerde yaşayanların isimleri, işleri vb. gibi bilgileri kayda alan) bir defter çalışması adeta bir nüfus sayımı yapılır.
İşte Halil İnalcık hocamız 560 yıllık bu eseri tarihin derinliklerinden çıkarıyor ve günümüze kazandırıyor. Benim eserle ilgili en ilgimi çeken konuların başında ise o dönemki isimler geldi.
Bakalım sizin isminiz de 560 yıllık isimler arasında geçiyor mu?
1455’de kaydedilen isimlerden bugün de kullanılanlar:
Zekeriya, Hayrettin, Mustafa, Hacı, Hızır, Yusuf, Yakup, Mehmet, Süleyman, Sinan, İshak, Halil, Musa, İbrahim, İlyas, Ahmet, Recep, Ali, İsmail, Şahin, Hamza, Kasım, Yahya, Abdurrahman, Halil, İsa, Yusufhan, Seyit, Osman, Şeref, Doğan, Bekir, Derviş, Sadık, İdris, Aslıhan, Hüseyin, Yunus, Mesut, Mahmut, Doğan, Adil, Dursun, Dumrul, Hasan, Aziz, Durmuş, Davut, İskender, Tahir, Arslan, Ömer, Ramazan, Abdi, Murat, Elvan, Resul, Melek, Eyüp, Devlet, Armağan, Adil, Mürsel, Şaban, Harun, Emir, Nadir, Saadet, Sultan
1455’de kaydedilen isimlerden bugün pek ya da hiç rastlamadıklarımız:
Karagöz, Tanrıvermiş, Müslime, Turahan, Mu’arrif, İvaz, Bali, Eynehan, Ömru, Torud, Menteşa, Kutluca, Yahşi, Abdi Fakih, Muhammedi, Seydi, Müstecib, Mevlana Sinabi, Sarı, Nasif, Gül Hatun, Begi, Bazarlu, Bahşayiş, Ahad, Balaban, Yeğen, Ali Haydari, Mevlana Tusi, Gülpaşa, Taşbegi, Kalfal, Kılaguz, Mukbil, Talib Abdal, Ungurus, Sevindik, Eyne, Şeyhpaşa, Düdükcüoğlu, Oruçbey, Muslihiddin, Karakoç, Enbiya, Timurtaş, Safi, Ayvad, Karasaka, Elvend, Fakib, Savcı, Umurca, Nebi, Hoşkadem, Sabur, Yulad, Hızıroğlu, Umur, Sandal, Demirtaş, Fazlullah, Devlethan, Türkman, Habib, Şirmerd, Uğurlu, Saruca, İhtiyar, Fakı, Ahi Abd, Piri, Mikayil, Aydoğmuş, Bekmiş, Tarhan, Karaca, Güçaslan, Nimetullah, Sultanşah, Turalı, Yarar, Saltuk, Sülemişoğlu, Eynebeyi, Gedük-Saruca, Hamzabey, Nasef, Hazır, Musta, Hoca, Firuz, Karaman, Hacı Direk, Baba, Bican, Cevher Hatun, Civan, Kelef Hatun, Sürme Hatun.
Kaynak: Halil İnalcık, The Survey of Istanbul 1455, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2010
